Sirbistan Nerede Ve Nasıl Bir Ülke?
Güney-Doğu Avrupa; Avrupa’nın en yüksek büyüme oranına sahip ve küresel olarak da en hızlı gelişen bölgesidir. Tüketime iştahlı, satınalmaya istekli bir nüfus yoğunluğuna hitap etmektedir.
Ülkenin Kuzeyinde Macaristan, batısında Hırvatistan ve Bosna Hersek , güneyinde Makedonya ve Kosova, doğusunda Romanya ve Bulgaristan bulunur.
Sırbistan’ın da taraf olduğu Merkezi Avrupa Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması-CEFTA, Güney-Doğu Avrupa ülkelerini içeren ve yaklaşık 30 milyon kişilik bir pazarı barındıran bir serbest ticaret bölgesi yaratmıştır.
Ülkedeki coğrafi özellikler bölgeden bölgeye farklılıklar göstermektedir. Ülkenin kuzeybatısında Voyvodina’yı kapsayan bölgede verimli ovalar, Sumadiya’da alçak tepeler, ülkenin doğusu, ortası ve batısında ise yüksek dağlık bölgeler göze çarpmaktadır.
Ülke ormanlık alanlar bakımından zengindir. Ormanlar ülke topraklarının yaklaşık 28.580 km2’sini kaplamaktadır.Ormancılık ürünleri bakımından son derece avantajlıdır.
Sırbistan’da akarsuların toplam uzunlukları 3.180 km’dir. Ülkenin en önemli akarsularından biri olan Tuna nehri 589 km uzunluğa sahiptir.
İklim ülkenin ortalarında ve batısında karasaldır. İç bölgelerde yaz aylarında sıcaklık 30 dereceyi aşmakta ve kuraklığa neden olmaktadır.
Siyasi ve İdari Yapı
1945 yılında kurulan ve altı Cumhuriyet (Bosna-Hersek, Hırvatistan, Karadağ, Makedonya, Slovenya ve Sırbistan Sosyalist Cumhuriyetleri) ile iki özerk bölgeden (Kosova ve Voyvodina) oluşan Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin dağılma sürecine girmesi sonucu 27 Nisan 1992 tarihinde kabul edilen anayasa uyarınca Sırbistan ve Karadağ’dan oluşan yeni Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kurulmuştur.
Sırbistan ve Karadağ’ın ilişkilerinin yeniden tanımlanması çerçevesinde 2002’de imzalanan Belgrad Anlaşması’nın ardından 4 Şubat 2003 tarihinde Anayasal Şart resmen kabul edilmiş, ülkenin adı Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği olmuştur.
Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği’nin bir parçası olan Karadağ, 21 Mayıs 2006 tarihinde düzenlenen referandumun ardından, 3 Haziran 2006 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiştir. Sırbistan Parlamentosu ise 5 Haziran 2006 tarihinde aldığı bir kararla, Sırbistan Cumhuriyeti’nin, Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği’nin “ardıl devleti” olduğunu ilan etmiştir.
Kosova’nın nihai statüsü konusunda Sırbistan ve Kosova makamları arasında iki yıl süreyle sürdürülen müzakerelerden bir sonuç alınmaması üzerine Kosova 17 Şubat 2008 tarihinde bağımsızlık ilan etmiştir. Sırbistan ise, Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilanını Sırbistan Anayasası, BM Şartı ve 1244 sayılı BMGK kararına aykırı olduğunu ifadeyle, müzakerelerin sürdürülmesi gerektiğini savunmaya devam etmiştir.
Sırbistan tek meclisli sisteme göre yönetilmektir. Meclisin 250 üyesi 4 yılda bir yapılan seçimlerle belirlenmektedir
Nüfus ve İşgücü Yapısı
2016 yılı tahminlerine göre Sırbistan’ın nüfusu 7 milyonu geçmiş bulunmaktadır. Nüfusun %14,6’sı 0-14 yaş, % 67,3’ü 15-64 yaş arasında, %18’i ise 65 yaş üstündedir. Nüfusun yarısından fazlası (% 56) büyük şehirlerde yaşamakta olup, okuryazarlık oranı % 98’dir. Ülkede doğum artış oranının negatif olması nüfusu olumsuz etkilemekte, nüfusun yaşlanması ile birlikte sosyal güvenlik sistemi üzerindeki baskı giderek artmaktadır
Ülkede etnik Sırplar, nüfusun % 83,3’ü ile çoğunluğu oluşturmaktadır. İkinci büyük etnik grup % 3,4’lük oran ile ülkenin kuzey bölümünde yoğunlaşan Macarlardır. Nüfusun % 2‘lik kısmını oluşturan Boşnaklar ise, Karadağ sınırındaki Sancak bölgesinde yaşamaktadır. Sırbistan nüfusunun % 2,1’ini ise Romanlar oluşturmaktadır.
Ülkede 2016 yılı tahmini rakamlarına göre 2,9 milyon işgücü bulunmaktadır. İşgücünün % 21,9’u tarım, % 15,6’sı sanayi, % 62,5’i hizmetler sektöründe çalışmaktadır. Yoksulluk sınırı altında yaşayanların nüfusa oranı ise % 9,2 civarındadır.
Sırbistan Hükümeti, özellikle yabancı yatırımcının ülkeye gelmesi konusunda çağrılar yapmakta, başta elektronik, bilgi teknolojisi ve otomotiv sektörleri olmak üzere yabancı yatırım çekmeyi hedeflemektedir.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Sırbistan doğal enerji kaynakları bakımından zengin bir ülke değildir. Ülke ihtiyacının ancak % 25’i yerel kaynaklardan sağlanmaktadır. Ülkenin kömür rezervlerinin gelecek 50 yılda, petrol ve gaz rezervlerinin ise 20 yıl içerisinde tükeneceği ifade edilmektedir. Bu yüzden yenilenebilir enerji sektörüne yüksek önem verilmektedir. Hidroelektrik üretimi önemli bir enerji kaynağı olup, gelecek yıllarda daha da arttırılması hedeflenmektedir.
Madenler Sırbistan endüstrisi ve ekonomisinin temel taşını oluşturmaktadır. Ülkede petrol, doğalgaz, kömür, demir, bakır, çinko, antimon, krom, altın, gümüş, magnezyum, pirit, kireç, mermer ve tuz çıkarılmaktadır.